Îrfan Amîda Gelek ne eşkerebe jî hin derdor xwedî li dersên hilbijarî derneketin. Bikaranîna vî mafî ji aliyê malbatan nayê wateya revîzekirina daxwazên perwerdeya bi zimanê kurdî. Mirov dikare bêje “Ez lê xwedî derdikevim lê ya esas statûya kurdî û perwerdeya bi kurdî ye.” Di vê mijarê de dive armanca …
Bêtir »Siyaseta berxwedêr berê gel nade ziman
Dîlawer Zeraq Dibetî ev e; „gava qad û çepera zimanê kurdî ji destê sekuleran were girtin, gelo gengaz e qada siyaseta kurdan ya ku ji 1925an û bi vir ve ye li ser kevneşopîyeke berxwedêr hatiye avakirin, were qelskirin?“ Ez tenê wekî AKP-Huda-Par berê xwe nadim meseleyê. Ji ber ku …
Bêtir »Bi rêya kurdî guneh nayên şûştin
Rewşa statuya zimanê me dişibe kesekî ku bedena wî/ê hatiye zeftkirin. Ev mirov ji bo xilasbûnê dibe bibêje ku “divê ez temamê bedena xwe xilas bikim”, an jî dikare bibêje “ka ez pêşiyê tiliya xwe, pê re destê xwe, piştre milê xwe û hwd rizgar bikim.” Ji hêla prensîbê ve …
Bêtir »Li Fransayê daxwaza wekheviya zimanan
Dewleta fransî ji ber helwesta wê ya li hember zimanên “herêmî” hat protestokirin. Bi dehan xwendekarên lîseyê yên ji Bretonya, Korsîka, Alsas, Moselle, Oksîtanya û bakurê Baskê tevlî çalakiyê bûn. Ji Fransayê hat daxwaz kirin, xala 2. a destûra bingehîn biguherîne û têra xwe fon ji bo perwerdeya zimanan terxan …
Bêtir »Miletê ziman biparêze têk naçe
Ogmundur Jonasson:Ez dikarim vê eşkere bêjim, miletê ku xwedî li çand û zimanê xwe derdikeve û ji bo edaleta civakî têdikoşe, tu carî têk naçe. Jonasson got, “statuya başûrê Kurdistanê di bin xetereyê de ye û da zanîn ev mesele bandorê wê li xerabûna jeopolîtîka herêmê jî bike. Wezîrê Edaletê …
Bêtir »Aktîvîstên ziman ji bo bretonî meşiyan
Li Bretonyayê meşeke ji bo parastina zimanê dayikê hat lidarxistin. Pêşengiya çalakiyê ji aliyê tora zimanên dibistanên bretonî Diwan û çend rêxistinên din hat kirin. Ji ber sekna wê ya meseleya polîtîkaya ziman de rêvebiriya parêzgeha Côtes-d’Armorê hat protestokirin. Li Bretonyayê di 3ê sibatê de meşeke ji bo parastina zimanê …
Bêtir »Etîmolojîya katalanî di înternetê de hat weşandin
Ferhenga Etîmolojîkî ya Temamker a Zimanê Katalanî (DECLC) li ser înternetê hat weşandin. Ev ferheng, bi tevahî ji 10 cîldan pêk tê û ji aliyê fîlolog Joan Coromines ve hatiye amadekirin. Hemû cîldên ferhengê di navbera salên 1980 û 1991’an de hatine weşandin. Xebateke giranbuha di ya li ser etîmolojiya …
Bêtir »Namzetê DEMê yê Cizîrê bi tirkî diaxive
Namzetê DEM Partiyê yê Cizîrê Abdurrahim Durmuş di kampanyaya hilbijartinê de gelek caran tirkî bi kar tîne. Durmuş bi vîdyoyeyek ku di 3ê kanûna paşîn de di Facebookê de weşand, bi tirkî xîtabî Cizîriyan kir. Rêxistina Bajarê Şirnexê ya HDPê di kampanyaya hilbijartinê de piranî tirkî-kurdî bi kar tîne. Rêxistinê …
Bêtir »Ziman karê herî lezgîn û sereke ye
Destserkirina şaredariyên me tê wateya destdanîna ser nirxên me, çand û coxrafyaya me. Em ji vê derê ne. Ew hêz, hiş û zanîna me heye em xwe bi rê ve bibin. Ne tenê xelkên herêmê, dar û berên vê herêmê jî qeyûm qebûl nakin. Partiya DEM’ê ku di hilbijartinên giştî …
Bêtir »Li dadgeha brîtanî bi îrlandî axivîn
Piştî 300 salan cara ewil li dadgeheke bakurê Îrlandayê bi zimanê îrlandî (galîkî) hat axaftin. Axaftina bi îrlandî bi însîyatîfa tevgera ziman Conradh na Gaeilge (Yekitiya Galîkî) pêk hat. Piştî 300 salan cara ewil li dadgeheke bakurê Îrlandayê bi zimanê îrlandî (galîkî) hat axaftin. Ciyê vê gava dîrokî Dadgeha Edaletê …
Bêtir »‘Amazîxî jî weke kurdan ji îdeolojiyên tundrew û Îslamîst êş kişandine’
Nivîskar û lêkolînerê Amazîxî Ehmed Esîdî qala têkoşîna gelê xwe ya ji bo maf û nasnameyê xwe kir û ragihand ku Amazîxî jî mîna Kurdan ji îdeolojiyên tundrew û Îslamîst êş kişandiye. Amazîxî ne hindikayî ne, piranî ne, lê di rewşa kêmneteweyan de hatine bicihkirin. Ev yek ji ber polîtîkayên …
Bêtir »Li bakurê Katalonyayê gotûbêja ji bo navê esil
Bakurê Katalonyayê ji bo guherandina navê xwe yê heyî proseyekê dide destpêkirin. Navê bakurê Katalonyayê bi fermî Pyrénées-Orientales e ku tê wateya rojhilatê Çiyayên Pîrene. Ev nav bi tenê coxrafyaya derdixe pêş û rastiya dîrokî û çandî ya herêmê temsîl nake. Bakurê Katalonyayê ji bo guherandina navê xwe yê heyî …
Bêtir »Amerîka toponomiya xweciyan diparêze
Li Amerîkayê tabelayên li ser riyên bejahî êdî bi zimanên xwecî jî tên nivîsandin. Ev jî riyeke parastina sembolîk e ji bo van zimanên di bin xetereya tunebûnê de ne. Ev pratîka duzimaniya navên ciyan bi xebata parazvanên zimanên xwecî pêk tê. Li Amerîkayê îşaretên li ser riyên bejahî êdî …
Bêtir »Par 343 pirtûkên bi kurdî hatin weşandin
Me sala 2022’yan bi 351 pirtûkî temam kiribû. Sala 2023’yan bi 343 pirtûkî temam bû. Me sala 2022’yan bi 351 pirtûkî temam kiribû. Sala 2023’yan bi 343 pirtûkî temam bû. Di serdema ku qeyrana aborî heye, di serdema ku her ku diçe xwendina pirtûkan kêmtir dibe de li gor salek …
Bêtir »Welatê Gal navê bi îngilîzî naxwaze
Welatê Gal bi fermî “Wales” û miletê wê jî “Welsh” tê pênasekirin. Welatparêzên Galê daxwaz dikin, ji bo navê welêt peyva bi galî “Cymru” bê bikaranîn. Li Welatê Galê ji bo venasîna fermî ya navê welêt kampanyayekê hat destpêkirin. Bi daxwaznameyekê bang li hukumeta herêmî tê kirin, di dewsa navê …
Bêtir »Kurd boykot dikin dewlet asteng dike
Necat Ayaz Siyaseta bakur tevlî Egitim-Senê, belediye û saziyên din, mafê bikaranîna reforma Kurdî boykot kir. Eniya boykotê nehîşt mijar têkeve rojeva civakê û dêûbav ji bo vekirina polên kurdî xwe çalak bikin. Parastina ziman meseleyeke aloz e ku di 15-20 salên dawî de car bi car dikeve rojeva raya …
Bêtir »CIEMEN kampanyaya ziman da destpêkirin
CIEMEN ji bo mafên kesên bi katalanî diaxivin kampanyayekê da destpêkirin. Armanca kampanyayê, zêdekirina hişmendiya parastina ziman di sektorên aboriyê, hêzên ewlekariyê, edalet û tenduristiyê de ye. Saziya katalan CIEMEN ji bo mafên ziman kampanyayekê da destpêkirin. Kampanya di bin sernivîsa “Mafê te heye! Katalanî zimanê herkesî ye” tê lidarxistin. …
Bêtir »Rêzimana Kurmancî normatîfa rojavayê Kurdistanê ye
Ji bo ku pirsgirêkên rastnivîsîn û rêzimanê yên dezgehên heyî çareser bibin û arîşeyên zimanî yên perwerdeyê û qadên dîtir safî bibin, pêdivîya rojavayê Kurdistanê bi berhemeka wiha hebû. Lewma Sazîya Zimanê Kurdî (SZK) ku li Rojavayê lêvegera zimanî ye, biryar da ku berhema Rêzimana Kurmancî, amade bike. Rêzimana Kurmancî …
Bêtir »NY ji bo perwerdeya li Katalonyayê bi fikar e
Neteweyên Yekbûyî (NY) derbarê helwesta li dijî bikaranîna katalanî de bi fikar e. Raportorê Taybet a NYyê Fernand de Varennes derbarê biryara Dadgeha Bilind a Katalonyayê de ji Îspanyayê agahî xwest. Dadgeha Bilind a Katalonyayê biryar dabû, dibistanekî li Katalonyayê divê herî kêm dersekê bi zimanê îspanyolî bide. Neteweyên Yekbûyî …
Bêtir »Li Navarrayê daxwaza ji bo statuya baskî
Kontseilua li Navarrayê di 37. salvegera qanûna ziman de daxwaza statuya baskî kir. Tevgerê qanûna 1986’an ku Navarrayê di navbera sê herêmên ziman de parve kiriye, protesto kir. Di 37 saliya qebûlkirina qanûna ziman de li Navarrayê ya li bakurê Îspanyayê protestoyek hat lidarxistin. Çalakî ji aliyê tevgera civakî ya …
Bêtir »Li Fransayê nasnameya herêmî xurt dibe
Piraniya civaka li herêmên Fransayê daxwaza desentralîzasyon û perwerdeya zimanê kêmar dikin. % 62 yê nifûsê dixwaze perwerdeya katalanî, baskî, oksîtanî û bretonî bê kirin. Tevî modela jakoben a Fransayê, li vî welatî nasnameya herêmî her ku diçe xurt dibe. Piraniya civaka li herêmên Fransayê daxwaza desentralîzasyon û perwerdeya zimanê …
Bêtir »