Arşîvên Tag: kolonîzasyon

Samî li Rûsyayê rastî zextan tên

Hêjayî gotinê ye ligel Norwêc, Swêd û Fînlandê qismekî samî ji 3 hezar salî zêdetir e li herêma Mûrmansk a li bakurê Rûsyayê dijîn. Di encama polîtîkaya talan û asîmîlasyonê ya dema Sovyetê û Rûsyayê de gelê samî hat marjînalkirin û hejmara wan a li herêma Kolayê daket 2 hezarî. …

Bêtir »

Samî li 4 dewletan li ber xwe didin

Ew bi hezaran salan, li ser erdên ji berf û qeşayê, tevlî naxirên pezkoviyan bi serbestî geriyan. Lê netew-dewletên nû, welatê wan parçe kirin û ew xistin nava tevneke giran a asîmîlasyonê.Digel êş û kulên bindestiya 100 salên dawî, gelê Samî ji bo ji erdên xwe yên dîrokî veneqete, hîn …

Bêtir »

Galîkiya Îskoçyayê: Zimanekî jîndar çawa ket ber sekratê?

Rastiya tahl a di mijara galikî de îro nikare bê veşartin: axêverên galîkî pîr dibin û dimirin û bi wan re galîkî jî dimire. Zimanê galîkî li Îskoçyayê êdî ne wekî di Serdema Navîn de zimanek jîndar e û ne parçeyek xurt a nasnameya îskoç e. Galîkî hebûna xwe ya …

Bêtir »

Paşveçûn û hilweşîna zimanê îrlandî

Dîtinên Serdozgerê Îrlandayê John Davis polîtîkaya asîmîlasyonîst a dewleta brîtanî baş li ber çavan radixe. Davis di nivîsek xwe ya di 1612’an de vê dibêje:‘Em dikarin bifikirin û hêvî bikin ku nifşên bê hem ji aliyê ziman û hişmendî û hem jî ji aliyên din bibin îngilîz da ku ji …

Bêtir »

Tîmora Rojhilat bi berdêlên giran gihîşt serxwebûnê

Nifûs: 1.167,242 (2015) Berfirehbûn: 15,410 km2 Paytext: Dili Zimanên fermî: Portekîzî, tetûm Serxwebûn: 2002 Yek rastiyek ku li ser serfiraziya têkoşîna ji bo serxwebûnê tesîr kiriye bê guman karên di qada dîplomasiyê de hatine kirin e. Tê qebûlkirin ku dewleteke wekî Endonezyayê mezin ê xwedî artêşek xurt ne di encama …

Bêtir »

Sahraya Rojava 40 sal in li benda self-determînasyonê ye

    Koloniya kevn a Îspanyayê hîn jî di bin dagirkeriya Fasê de ye û vê dewletê heta niha nehiştiye referandûma self-determînasyonê bê lidarxistin. Peymana Sêalî ya Madrîdê ku di 14’ê Mijdara 1976’an hatibû îmzekirin, îsal 40 salan li dûv xwe dihêle. Bi vê peymanê, Îspanya ji Sahraya Rojava vekişiya …

Bêtir »

Polîtîkaya gelên aborîcîn û Girava Tengava Torresê

  Ji bo bi dehezaran salan gelê aborîcîn û Girava Tengava Torresê yê vê parzemînê û giravên wê ekosîstemên cihêreng parastine, ziman û çandên kompleks pêşxistine û di navbera xwe û kesên ji derve hatine bazirganiyê kirine. Di nava 200 salên ku kurt dikare bê dîtin ku dema destpêka kolonîzasyona …

Bêtir »

RIZGARIYA ÇAND Û ZİMAN

    Rizgariya neteweyî û civakî ya gelekî bindest karekî berfireh e ku xebateke kûr û dirêj dixwaze. Hilweşandina strûkturên kolonyal ên di nava civaka bindest de bingeha karê rizgariya neteweyî û civakî ye. Bi avêtina van gavan bêedaletiya ku kolonyalîzm di nava civakê de pêk aniye tê bidawîkirin û …

Bêtir »