Arşîvên Tag: etnîsîte

Li Bosna Hersekê, hilbijartina giştî hate lidarxistin Di dengdanê de serokatiya dorveger, parlemena neteweyî û parlemenên kantonan hatin hilbijartin Hilbijartina dawî ya Bosnayê, îsal di nava problemên giran ên welêt de hate lidarxistin. Gendeliya siyasî û parçebûna etnîk a di navbera sirb, kroat û boşnakan de bû sebeb beşdariya dengdanê …

Yek ji hîmê berxwedana li Myanmarê komên etnîk ên vî welatî ne.Ev komên cûda, ji bo mafên xwe yên neteweyî doza federalîzmê dikin.  Li pêşiya vê daxwazê jî astengiya herî mezin artêşa Mynamarê ye. Lewma miletên bindest bi hemû hêza xwe ligel protestoyên sivîl ciyê xwe digirin. Ji serê sibatê …

Myanmar ji destpêka damezrandina xwe ve polîtîkayeke asîmîlasyon û şîdetê li dijî gelên li bakur dimeşîne. Gelên kêmar ji mafên xwerêvebirinê û perwerdeya zimanê dayikê bêparin. Myanmar welatê herî mezin ê başûrê rojhilatê Asyayê ye ku di 1948’an de ji Brîtanyayê serxwebûna xwe bi dest xistiye. Vî welatê ji aliyê …

Ez berpirsiyariya çîna navin a di windabûna zimanê kurdî de nîqaş nakim û nabêjim tenê rola wê heye. Ez dibêjim ew bi vê sekna xwe ya li dijî kurdî, bi politikaya asîmîlasyonîst a dewleta tirk re hevkariyê kiriye. Elîtên kurd di siyaseta giştî û şaredariyan de, zimanê kurdî kirin qurbana …

Di 100 saliya jenosîdê de komeleyên ji yûnanên Pontûsê yên li her aliyê cîhanê belav bûne ji Tirkiyeyê daxwaz dikin ku sûcên ku di salên 1913 û 1922’an de li hemberê mirovahiyê kiriye nas bike. Pontûs herêmeke dîrokî ya li bakurê Anatoliyê ye û berûberê keviyên Behra Reş erdên berfireh …

Li Makedonyayê partiyên siyasî li ser xetên etnîk ji hev vediqetin û heta niha di hilbijartinan de di navbera wan de hevkariyekê pêk nehatiye. Beriya hilbijartinên giştî yên li Makedonyayê, di navbera partiyên mixalif de hevdîtin tên lidarxistin. Partiyên albanî û yên makedon dixwazin li hember serokwezîr Nikola Gruevskiyê ku …

      Polonya di modela xwe ya netew-dewletê de israr dike. Hikumeta nû ya Polonyayê daxwaza naskirina hebûna etnîk û ziman a Li Sîlezyayê Meşa Xweseriyê hat lidarxistinred kir.   Însîyatîfeke Sîlezyayê daxwaznameyeke ku 140,000 kes îmze kiribû pêşkêşî hikumetê kiribû. Di daxwaznameyê de ji hikumetê hatibû xwestin ku …

      Komên etnîk ên Etîyopyayê ku ji aliyê sîstemê ve zext li ser wan tên kirin hevpeymanekê siyasî damezrandin.  Pênc rêxistinên polîtîk ên ji Etîyopyaye beşdarê vê hevpeymanê bûn. Di civîna 22-23’ê Cotmehê ya li paytexta Norwêc Osloyê de nûnerên rêxistinên polîtîk ên komên etnîk li ser damezrandina hevpeymanekê li hev …

      Ji Navenda Aştiyê yê Myanmarê Aung Naing Oo jî destekê da agirbestê û got ku “di dewsa ku qet peymaneke li holê tune be peymaneke nêvî hatibe îmzekirin çêtir e.” Hikumeta Myanmarê roja Pêncşemê bi heşt komên etnîk ên çekdar re peymana agirbestê îmze kir. Hikumet dide …

      Hevdîtinên aştiyê yên li Myanmarê (Burma) ji ber nelihevkirina li ser hejmara rêxistinên serhildêr ên beşdarê hevdîtinan dibin, bi ser neket. Di hevdîtina 9. a ji bo Peymana Agirbesta Neteweyî ya roja Înê de hikumet û serhildêr li ser rexistinên ku wê peymanê îmze bikin li hev …

      Tê ragihandin ku li başûrê Myanmarê pevçûnên ku di navbera hêzên dewletê û Artêşa Karen a Demokratîk  de dem bi dem berdewam dike. Di encama pevçûnên li dora Riya Asyayê ku Myanmar û Taylandê bi hev girêdide  de deriyê li ser sînor ê li Myawaddyê hat girtin. …

    Gelên aborîcîn ên li Awistralyayaê bi xetereya koçkirina ji erdên xwe rû bi rû mane. Qanûna nû ya fînansekirina komên aborîcîn ên li seranserê welat ku di 2014’an de hatiye qebûlkirin, domandina jiyana li erdên çolterê tehdît dike. Hikumeta federal da xuyakirin ku wê ji 30’yê Hezîrana 2015’an …

    Telesur ku ji Venezûelayê weşanê dike, belgefîlma bi navê “Yaquis: Çîroka Şerê Gel û Jenosîdeke li Meksîkayê” weşand. Di belgefîlmê de têkoşîna çekdarî ya gelê yaqui ya li dijî dewletê li ber çav tê raxistin. Di vê fîlma ku ji 60 deqîqeyan pêk tê de nivîskarê meksîkî  û …

    Li herêma Sîlezyayê ya li başûrê Polonyayê 5,000 kes ji bo xweseriya herêmê meşiyan. Di meşê de ji Polonyayê hat xwestin ku nasnameya etnîk a Sîlezyayê nas bike û mafê xweseriyê ya herêmê qebûl bike. Meşa ji bo xweseriyê ji aliyê Ruch Autonomii Slaska (RAS-Tevgera Xweseriya Sîlezyayê) ve …

    Di çend hefteyên dawî yên derbasbûyî de eşkere bû ku serxwebûna Kurdistana Iraqê bi gurahî di derdorên civaka navneteweyî de tê nîqaşkirin. Vê yekê piştî ku mîlîtanên DAIŞ’ê li Iraqê gelek bajarên stratejîk dagir kirin û artêşa Iraqê nikaribû welatiyên iraqî ji milîtanan biparastana û di dawiyê de …

    Hevdîtınên di navbera hikumeta Hîndîstanê û rêxistina çekdar NSCN-IM (Konseya Sosyalîst a Neteweyî ya Nagalandê-Isak Muivah) de piştî heşt mehên din hefteya buhurî hat lidarxistin.  Tê hêvîkirin ku wê hevdîtin di meha Îlonê de bigihîje asta we ya herî girîng ku tê de pirsgirêka Nagalandê bê çareserkirin. Çavkaniyeke …

    Ev salekê zêdetir e ku Xi Jinping bûye serokê nû yê Çînê, pirs an rexneyên li dijî rêvebiriya Partiya Komunîst a Çînê ji bo akademîsyen, zanyar û parêzerên li Çînê bûye karekî pir bi rîsk. Pekîn bi biryardarî guh nade parastina hiqûqî ya azadiya îfadeyê û dema mijar …

    Rêxistina çekdar a Korsîkayê biryar da ku mînakên IRA û ETA’yê yên ji bo çareseriya promlemên Îrlandaya Bakur û Welatê Baskê  bişopîne. FLNC diyar kir ku Meclîsa Korsîkayê ji Fransayê daxwaza guherînên polîtîk kiriye ku demeke dirêje tevgera  serxwebûnxwaz a giravê ji bo vê têkoşînê dikir. Eniya Rizgariya …

    Hikumeta Myanmarê û nûnerên koalîsyona serhildêrên etnîk di hevdîtinên xwe yên dawî de li ser pêşnûmaya duyemîn a agirbestê li hev kirin. Pêşnûmaya agirbestê, piştî hevdîtinên sê rojan ên di navbera Komîteya Xebatê ya Pêkanîna Aştiyê ya hikumetê û Tîma Kordînasyonê ya Agirbesta Neteweyî ya serhildêran de di …

    “Beriya ku ruh bi xwedê re bibe yek divê hezar carî ji nû ve vejê” dibêje Recep Asî Kerîmê ji Elî Serayê ku 190 km li bakurê Bexdayê ye. Li xaniyên herî yên Elî Serayê çend mirovên ku baweriyeke antîk a beriya îslamê dişopînin, dijîn. Hebûna wan a …

    Raportorê Taybet ê Neteweyên Yekbûyî yê li ser Mafên Gelên Xwecî James Anaya, rapora xwe ya li ser rewşa gelên xwecî yên li Panama, Perû û Kanadayê weşand. Di rapora ku di 12’yê Gulanê de hat eşkerekirin hat gotin ku divê welatên navborî ji bo parastina mafên xweciyan …