Arşîvên Tag: federalîzm

Federalîzma Kesk û parastina jîngehê

Forûma Federasyonan li ser têkiliya parastina ekolojiyê û xwerêvebirinê jî berheman diweşîne. Di vê meseleyê de berhema Forûmê ya naskirî, di bin sernivîsa Federalîzma Kesk: Tecrûbe û Pratîk de hatiye weşandin. Forûma Federasyonan (Forum of Federations) ku li ser federalîzmê xebatan dike, li ser têkiliya parastina ekolojiyê û xwerêvebirinê jî …

Bêtir »

Federasyona Walonya-Brukselê biryara kontrola siyasetê da

Herêma Walonya ya li Belçîkayê kontrola xwe ya li ser butçeya parlamentoya herêmî dişidîne. Biryara venêrîna pereyê ji bo parlemenê tê terxankirin, ji aliyê Federasyona Walonya-Brukselê ve hate dayîn. Herêma Walonya ya li Belçîkayê kontrola xwe ya li ser butçeya parlamentoya herêmî dişidîne. Biryara venêrîna pereyê ji bo parlemenê tê …

Bêtir »

Kanada tazmînatê dide miletên xwecî

Hukumeta federal a Kanadayê û gelên xwecî li ser peymaneke din a tazmînatê li hev kirin. Ottowa qebûl kir, ji bo zirara gihîştiye zarokên xwecî foneke 17.35 milyar dolarî amade bike. Ev peyman wê rasterast bandorê li 300,000 zarokên xweciyan û malbatên wan bike. Hukumeta federal a Kanadayê û gelên …

Bêtir »

Federalîzma Swîsreyê û demokrasiya dîrekt

Aliyekî Swîsreyê ya li cîhanê bale dikişîne,  cihêrengiya wê ya ziman û otonomiya kantonan e. Swîsre ji bo mafên her çar komên ziman û xweseriya dîrokî ya kantonan sîstema federal pejirandî ye. Swîsre welatekî biçûk ê Ewrûpayê ye ku bi sedan salan e di nava sîstema navneteweyî de bi sekna …

Bêtir »

Federalîzm û polîtîkayên ziman

Bi pergala federalîzmê, ligel statuyeke bilind a ji bo neteweyan fermiyeta zimanên bindest jî hatine naskirin. Forûma Federasyonan (Forum of Federations) di hejmara dawî ya kovara xwe de li ser parastina ziman a li dewletên federal sekineye. Ziman hêmaneke esasî ye ji bo nasnameya gelek miletan. Lewma jî li gelek …

Bêtir »

Dewleta Pakistanê û polîtîkayên ziman

Kovara Forum of Federations di konteksta federalîzma  Pakistanê de têkiliya di navbera ziman, netewe û dewletê de disekine. Li Pakistanê hem di asta federal de hem jî di asta eyaletan de polîtîkayên ziman sebeba nakokiyan e. Dewlet dixwaze li hemû aliyê Pakistanê zimanê ûrdû ferz bike û ev jî li …

Bêtir »

Li Kanadayê nîqaşa li ser mafên federalîzmê

Hukumeta Albertayê ji bo parastina otorîteya xwe ya li nava erdên xwe, Qanûna Serweriya Albertayê amade kir. Albertayê bi vê pêşniyazqanûnê dixwaze midaxaleya hukumeta federal a ji bo karûbarên Albertayê asteng bike. Li Kanadayê eyaleta Albertayê doza parastina mafên xwe yê xwerêvebirinê dike. Hukumeta Albertayê ji bo parastina otorîteya xwe …

Bêtir »

Kovara Forûma Federasyonan li ser Îspanyayê ye

Mijara hejmara 62. a kovarê li ser rewşa ziman a Îspanyayê ye. Di bin sernivîsa Zimanên Kêmar ên li Îspanyayê: Naskirin, Destek û Hin Alozî de ligel hêmanên bingehîn ên çarçoveya hiqûqî tê gotûbêjkirin. Hejmara dawî ya kovara Forum of Federations (Forûma Federasyonan) hate weşandin. Mijara hejmara 62. a kovarê …

Bêtir »

Bosna-Hersek hilbijartineke din li dûv xwe hişt

Li Bosna Hersekê, hilbijartina giştî hate lidarxistin Di dengdanê de serokatiya dorveger, parlemena neteweyî û parlemenên kantonan hatin hilbijartin Hilbijartina dawî ya Bosnayê, îsal di nava problemên giran ên welêt de hate lidarxistin. Gendeliya siyasî û parçebûna etnîk a di navbera sirb, kroat û boşnakan de bû sebeb beşdariya dengdanê …

Bêtir »

Federalîzma Bosnayê di xetereyê de ye

Li gorî pêşniyazqanûna hat qebûlkirin, Repûblîka Sirpska wê bikaribe ji sazî û xebatên navendî ya Bosna-Hersekê vekişe. Yanî bi gotineke din, rêvebiriya herêmê wê bikaribe ji artêş, sîstema bacê, mekanîzmaya edaletê û ewlekariya civakî vekişe û di dewsa wan de di nava xwe de saziyên bi vî rengî damezrîne. Bêguman …

Bêtir »

Jinûverêxistinkirina Belçîkayê pêwîst e?

Li gor plansaziya hikumetê, Belçîka wê bi du beşan, ango flamanaxêf û fransîxêf were dabeş kirin. Paytext Bruksel û rojhilatê Belçîkayê jî wê bibin xwediyê statuyeke taybet. Rizgar Botan Endamê flaman yê parlemena Belçîkayê, Ludwig Vandenhove, derbarê hewldanên avakirina hukumetekê de ji bo malpera Knack gotarekê nivîsand. Li gor Vandenhove, …

Bêtir »

Bantûstana Başûr

  Hevkariya bi Tirkiyeyê re ji dijberiya her du aliyan a li hemberê PKK’ê derbastir kiriye û veguheriye têkiliya bi efendiyekî re. Bêguman ev efendî Tirkiye ye û Başûr jî êdî ne herêmeke federal e lê herêmeke ber bi bantûstanbûyinê ve ye. Bantûstan peyveke di wateya “welatê bantûyan” de ye …

Bêtir »

Arjantîn modela siyasî nîqaş dike

Serokê Arjantînê Alberto Fernandez ragihand, pêdiviya welatê wî bi pêşdebirina federalîzmê heye. Fernandez diyar kir, bi modela heyî ya federal ew nikarin bi krîza koronayê re bi awayekî kêrhatî têkoşînê bikin. Alberto Fernandez Li gorî serokê Arjantînê, piraniya hebûna welêt li paytext Bûenos Aîresê tê xerckirin û di encama vê …

Bêtir »

JI EDÎTOR

Înfowelat di 2013’an de bi gotina “enformasyon ji bo welat” dest bi weşanê kir. Malper ji destpêkê vee xeta xwe ya weşanê li ser pêşketinên herêmên xweser, herêmên federal û parastina zimanên kêmar (zimanên dixwazin bên kêmarkirin) damezrand. Bi vê mebestê, ji Katalonyayê heta Polînezyayê, ji Meksîkayê heta Hîndîstanê li …

Bêtir »

Herêma îngilîzîaxêf a Kamerûnê wekhevîtiyê dixwaze

Li Kamerûnê bêaramiya li herêma îngilîzîaxêf di çend mehên dawî de zêde dibe. Ji sala 2016’an heta niha di pevçûnên di navbera hêzên herêmî û yên dewletê de gelek kes hatine kuştin. Herêma li başûr ku cîranê Nîjeryayê ji navendê hêzên berfireh dixwaze. Başûrê Kamerûnê ku bi fermîtî jê re …

Bêtir »

Li’ Sûriyeyê yan wê federalîzm çêbibe yan jî wê Sûriye parçe bibe’

Şîrovekarê siyasî Denîz Çîftçî dibêje ku nêzîkbûna Tirkiye û Rûsya û Tirkiye û Îranê wê bandora xwe li ser Rojava û Herêma Kurdistanê çêbibe. Çîftçî herwiha dinirxîne ku li Sûriyê ya wê federalîzm çêbibe yan jî wê Sûriye hêdî hêdî parçe bibe. Ferid Demirel Di 9ê Tebaxê de Serokomarê Tirkiyê …

Bêtir »

Encamnameya Civîna Meclîsa Damezrîner a Sîstema Federal hate eşkerekirin

Civîna Meclîsa Damezirîner a Sîstema Federaliya Demokratîk a Rojava-Bakûrê Suriyeyê bi xwendina encamnameyê, bidawî bû. Civîna Meclîsa Damezirîner a Sîstema Federaliya Demokratîk a Rojava-Bakûrê Suriyeyê ku li bajaroka Rimêlan a Girkê Legê ev du rojin (16-17 Adar) dom dikir, bidawî bû. Piştî civînê, bi beşdariya hemû delegeyan, civînek çapemeniyê hate …

Bêtir »

Serokatiya Herêma Kurdistanê piştgiriyê dide federalbûna Sûriyeyê

Hikûmeta Herêma Kurdistanê di derbarê rewşa Rojavayê Kurdistanê de daxuyaniyeke nivîskî weşand. Di daxuyaniyê de hikumet ji bo federalîzmê piştgiriyê da Rojava. Daxuyaniya hikumetê wiha ye: Di derbarê paşaroja Sûriye û ji bo berqerarbuna aramî û dirustbûna hevbeşiyekî rasteqîne li navbera pêkhatên cûda cûdayên Sûriye, Herêma Kurdistanê piştevaniyê li bîr …

Bêtir »

Amerîka û Rûsyayê li ser federalbûna Sûriyeyê li hev kirin

  Wezîrê Karûbarên Derve yê Rûsyayê Sergey Lavrov û Wezîrê Karûbarên Derve yêAmerîkayê John Kery li ser Sûriyeyê lihev kirine Hat ragihandin ku Wezîrên Karûbarên Derve yên Rûsya û Amerîkayê Sergey Lavrov û John Kerry li ser îlankirina agirbestê û fedaralbûna Sûriyeyê li hev kirine. Ji aliyê nûnerê Neteweyên Yekbûyî …

Bêtir »

Berdevkên Senato û Parlamentoya Myanmarê nûnerên komên etnîk in

  (Foto: J. Paing / Irrawady) Parlamentoya Myanmarê (Burma) ya nû hatiye hilbijartin berdevk û cîgirê berdevkê Senatoyê peywirdar kir. Di heman demê de ji bo kêmarên welat ji sêyan duduyê kursiyên Senatoyê hatin veqetandin. Berdevk û cîgirê berdevk ku yek jê endamê gelê karen e û yê din misilmanê …

Bêtir »

Terayî ji xweseriya xwe ne razî ye

  Du meh di ser qebûlkirina destûra bingehîn a Nepalê û destpêka sîstema federal a Nepalê re derbas bûye lê hîn sînorên Terayiyê diyar nebûne. Li herêmê ji eşkerekirina destûra bingehîn a welat û vir ve xwepêşandan herdem berdewam dikin. Terayî herêma herî mezin a Nepalê yê û li başûrê …

Bêtir »