Amadekar: Necat Ayaz Li ser daxwaza Swêdê, Yekitiya Neteweyan di 1920an de nakokiya di navbera her du welatan de bi pêşniyaza xweseriyê çareser kir. Di heman salê de Parlamentoya Fînlandê qanûna selfdetermînasyonê ya Alandê qebûl kir. Bi vê qanûnê, herêma yekemîn a otonom a li Ewrûpayê hatiye damerandin. PROFÎL Nifûs: …
Bêtir »Encamên Lêgerînê ji bo: aland
Bankeya New Zealandê zimanê maorî parast
Hukumeta New Zealandê dixwaze bikaranîna zimanê maorî ya di saziyên fermî de asteng bike. Bankeya Navendî ya New Zealandê (RBNZ) diyar kir, ew ê bikaranîna Maorî berdewam bike. Hukumeta New Zealandê dixwaze bikaranîna zimanê maorî ya di saziyên fermî de asteng bike. Ev jî ligel maoriyan, rastî reaksiyonên di nava …
Bêtir »Fînland dixwaze Alandê mîlîtarîze bike
Siyasetmedarên Fînlandê mîlîtarîzekirina Giravên Alandê tînin rojevê. Fînlanda îsal bû endamê NATO’yê, bi hevkariya vê rêxistina leşkerî dixwaze Deryaya Baltikê mîlîtarîze bike. Alanda di vê deryayê de cî digire, xwedî ciyekî stratejîk tê qebûlkirin. Êrişa Rûsyayê ya li hember Ukraynayê niha bandorê li statuya bêçek a Giravên Alandê dike. Siyasetmedarên …
Bêtir »Giravên Aland
PROFÎL Nifûs: (2017): 29,489 Berfirehî: 6.784 km2 Paytext: Mariehamn Zimanê fermî: Swêdî (Swêdî % 86.77, fînî % 4.71, % 9 zimanên koçberan) Destpêka xweseriyê: 1920 Kurtedîrok Giravên Aland ji giravên biçûk û mezin ên li başûrê Fînlandiyayê ne pêk tê. Hejmara giravan bi sedan in û bi tenê li 50 …
Bêtir »Hîndîstan bi serhildêrên Nagalandê re li hev kir
Hikumeta Hîndîstanê bi yek ji rêxistineke çekdar a herî mezin ku ji bo serxwebûna Nagalandê şer dike, peymana aştiyê îmze kir. Bi vê peymanê, pevçûna li eyaleta Nagalandê ku 60 sal in didome wê bê bidawîkirin. Peymana aştiyê ya dîrokî di 4’ê Tebaxê de ji aliyê Serokwezîrê Hîndîstanê Narendra Modi …
Bêtir »Federalîzm wê problema Nagalandê bi dawî bike
Hevdîtınên di navbera hikumeta Hîndîstanê û rêxistina çekdar NSCN-IM (Konseya Sosyalîst a Neteweyî ya Nagalandê-Isak Muivah) de piştî heşt mehên din hefteya buhurî hat lidarxistin. Tê hêvîkirin ku wê hevdîtin di meha Îlonê de bigihîje asta we ya herî girîng ku tê de pirsgirêka Nagalandê bê çareserkirin. Çavkaniyeke …
Bêtir »Hejmara 5. a Rêya Serxwebûnê hat weşandin.
Mijara dosyeyê ya hejmara dawî otonomîya Giravên Alandê ya bi ser Fînlandê ve ye. Kurtedîroka otonomîyê, erkên herêma otonom û polîtîkaya ziman hin ji sernivîsên di nava vê dosyeyê de ne. Hejmara nîsanê ya Rêya Serxwebûnê hat weşandin. Rêya Serxwebûnê weşaneke Infowelat e û piranî ji nûçe û gotarên malperê …
Bêtir »Pereyê Biden ji bo Ukraynayê nema
Hukumeta Biden bi daxwaza alîkariyê nameyekê şand Kongre û Senatoya Amerîkayê. Qesra Spî daxwaza 106 milyar dolarî kir. 61 milyar dolarê vî pereyî wê ji bo Ukraynayê bê bikaranîn. Pereyê hukumeta Amerîkayê ya ji bo hukumeta Ukraynayê nema. Hukumeta Biden bi daxwaza alîkariyê nameyekê şand Kongre û Senatoya Amerîkayê. Name …
Bêtir »Herêm daxwaza tevlîbûna biryaran dikin
RLEG (Herêmên Ewrûpayê yên Xwedî Erkên Qanûnçêkirinê) li bajarê Bilbao ya Welatê Baskê civiyan. Beşdarên civîna ku di 22’yê Adarê de hate lidarxistin, Deklerasyona Bilbaoyê qebûl kirin. Di belgeyê de pêdiviya şopandina sîstema Yekitiya Ewrûpayê û derfeta tevlîbûna biryaran a herêm û welatên biçûk hate pêşniyazkirin. RLEG (Herêmên Ewrûpayê yên …
Bêtir »Li Ewrûpayê paradîplomasî
Weqfa Coppitiers di lêkolîna xwe ya dawî de bi riya çar mînakan meseleya paradîplomasiyê bêtir ronî dike. Ev saziya li Belçîkayê, di vê xebatê de dîplomasiya herêmên Ewrûpayê ji xwe re kiriye mijar. Sernivîsa bi navê Li Ewrûpayê Paradîplomasî li ser dîplomasiya herêmên Galîsya (Îspanya), Aland (Swêd), Flander (Belçîka) û …
Bêtir »Li Korsîkayê dibistanên îmersiyonê vedibin
Li Korsîka wê du dibistanên imersiyonê bên vekirin. Li van dibistanan wê ji pêşdibistanê heta lîseyê perwerde bi zimanê korsîkî bê kirin. Pêşengiya vekirina dibistanan ji aliyê tevgera Scola Corsayê ve tê kirin. Scola Corsa tevgereke sivîl û ji bo parastina ziman û perwerdeya bi zimanê korsîkî xebatan dimeşîne. Yek …
Bêtir »Harîteya Otonomiyê ya Cîhanê êdî online e
Ev harîte bi riya Google Mapsê hatiye amadekirin û hemû herêmên otonom (xweser) ên li cîhanê nîşan dide. Di vê xebatê de du cureyên herêmên otonomiyê, bi du sembolên cihê tên nîşandayîn. Harîteya Otonomiya Cîhanê ji aliyê EURACê (Akademiya Ewrûpayê ya Lêkolînê) hat weşandin. Ev harîte bi riya Google Mapsê …
Bêtir »Maorî bi têkoşînê bûn hevparê New Zelandê
Maorî bi têkoşînê bên hevparê New Zelandê Rêvebiriya kolonyal, fam kir ku bi êrişên leşkerî mesele çareser nabe û bi maoriyan re dest bi muzakereyan kir. Di encama hevdîtinan de li ser aştiyê hat lihevkirin û Peymana Waîtangî hat amadekirin. Nûnerê Qraliyeta Brîtanî William Hobson û 500 serekeşîrên maorî îmzeya …
Bêtir »JI EDÎTOR
Hilbijartina ji bo Parlamentoya Yekitiya Ewrûpayê (YE) bûyera herî girîng a hefteya borî bû. Medyaya mezin wekî her car piranî li ser bingeha çep û rast encamên vê hilbijartinê şîrove kir. Medyaya neteweyên Ewrûpayê yên ji bo serxwebûnê û berfirehkirina mafên xwe yên neteweyî têkoşînê dimeşînin, li ser serfiraziya partiyên …
Bêtir »Nagalim têkoşîna rizgariyê didomîne
Nagalim welatekî li başûrêrojhilata Asyayê ya di navbera Çîn, Hîndîstan û Myanmarê de ye. Ji ber vê rewşa xwe ya cografîk, piştî rizgariya ji destê kolonyalîzmê, Hîndîstan û Çîn xwestine li vî welatî bibin serdest. Hemû erdên Nagalim digihîje 120,000 km2 û nifûsa gelê naga li derdora 4-5 milyonî tê …
Bêtir »Swêd li ser herêmên nû dabeş dibe
Swêd dê dabeş bibe li ser şeş herêmên mezin di şûna 21 herêm û landsting, ango birêvebiriya siyasî ya parêzgehanku îro hene. Hoy û sebeba vê guherîna mezin ew e ku tên hizirkirin ku bo demdirêjî birêvebiriya siyasî ya parêzgehan lawaz in û bi kêrî wezîfeyên mezin û giran …
Bêtir »70’emîn salvegera avakirina Komara Kurdistanê
Komîteya Navendî ya PDKÎ bi boneya 70’emîn salvegera avakirina Komara Kurdistanê peyamek weşand. Deqa vê peyamê bi vî awayî ye: 330 rojên pirr tîrêj di dîroka Kurdan di Kurdistana Rojhilat de, bi destê komek tekoşeran û rêberê me yê zana hate tomarkirin. Ew 330 roj ne tenê hêla diyarîkirina …
Bêtir »Xweserî çareseriyeke unîversal e
DIHA: Di van rojên dawî de li Tirkiye û Kurdistanê yek ji mijarên herî girîng ku li ser nîqaş tê meşandin xweserî û xwerêvebirin e. Li cîhanê hin welat xwedî pergaleke xweser in. Li cîhanê li çend welatan xweserî heye? Necat Ayaz: Îro xweseri wekî parçeyeke demokratîk a dewletê …
Bêtir »Thomas Benedikter: Autonomy in the Kurdish region will not disrupt Turkey, but makes country a better place
THOMAS BENEDIKTER is an economist and social researcher in Bozen (South Tyrol, Italy, 1957), graduated in Economics at the University of Munich (D) and in Political Economy at the University of Trento (I). Besides many years of professional activity in empirical social and economic research in his home region South …
Bêtir »Thomas Benedîkter: Xweseriya kurdan wê Tirkiyeyê parçe neke lê welat bike ciyekî xweş
Thomas Benedîkter lêkolînerekî ji herêma xweser a Tîrola Başûr a li Bakurê Îtalyayê ye. Benedîkter li ser herêmên xweser ên li Ewropayê, başûrê Asyayê û xweseriya modern a li seranserê cîhanê çend pirtûk û gelek gotar nivîsandine. Li gorî wî riya herî baş a ji bo problemên etnîk …
Bêtir »Her ziman dîtineke yekta ya cîhanê ye
Hîndîstan bi cihêrengiya xwe ya zengîn tê naskirin lê welat heta niha nebûye xwedî tomareke tam a zimanên xwe. Lêkolîna Ziman a Gel a Hîndîstanê (PLSI) ya xwedî îdîa ye ku projeyeke ku bi armanca tomarkirina her zimanê zindî yê li welat di 2010’an de hatibû destpêkirin, bi dawî bû. …
Bêtir »