Partiyên sereke yên siyasî yên Kurd, di salên 1990’î de li xelkê Kurd ê li Elmanyayê, yan weke miletekî ku berê xwe wê dîsa bide Kurdistanê nihêrî yan jî weke çavkaniyeke berhevkirina derfetên dewamkirina têkoşîna xwe. Siyaseta xwe ya ziman jî li gorî vê diyar kirin. Gava em behsa siyasetên …
Bêtir »Li bakur kurdî çawa têk çû?
Ez berpirsiyariya çîna navin a di windabûna zimanê kurdî de nîqaş nakim û nabêjim tenê rola wê heye. Ez dibêjim ew bi vê sekna xwe ya li dijî kurdî, bi politikaya asîmîlasyonîst a dewleta tirk re hevkariyê kiriye. Elîtên kurd di siyaseta giştî û şaredariyan de, zimanê kurdî kirin qurbana …
Bêtir »Li Kerkûkê xwendina Kurdî di rewşek xirab de ye
Li Kerkûkê xwendina Kurdî di rewşek xirab de yeLi Kerkûkê xwendina zimanê Kurdî ji ber gelek pirsgirêkan di rewşek xirab re derbaz dibe. Mamosta û rêvebirên xwendina Kurdî li Kerkûkê dibêjin ‘di qirîzê de ye’ û divê hikûmeta Herêma Kurdistan li Kerkûkê rewşa zimanê Kurdî yekalî bike. Pirsgirêka zimanê Kurdî …
Bêtir »Holenda bi Frîzlandê re peymana ziman îmze kir
Bi Qanûna Bikaranîna Frîzî ya di 2014’an de zimanê frîzî ligel holendî li Fryslandê bûbû zimanê fermi. Li gorî agahiyên dawî yên Fryske Akademiyê ji % 80’yê nifûsa parêzgehê frîzî fam dikin. Di ware axaftinê de ev rêje dadikeve ji % 65’î. Parêzgeha Frîzlandê (Fryslând) û hikumeta Holendayê Peymana Îdarî …
Bêtir »Rizgarkirina Hiş ji Mêtingeriyê hat weşandin
Nivîskarê kenyayî Thiong’o di xebata xwe de rizgarkirina ziman ji mêtingeriya ewrûpî pêşniyazê gelên Afrîkayê dike. Thiong’o di pirtûkê de hewl dide ku “meseleya ziman” wekî teoriyekê di nava xebatên post-kolonyal de bi cî bike. Wergereke hêja ya bi navê Rizgarkirina Hiş ji Mêtingeriyê: Di Siyaseta Afrîkî de Siyaseta Zimên …
Bêtir »Ji PQF’yê daxwaza Quebeca fransî
Quebec di 1’ê Cotmeha 2018’an de hilbijartina parlementoya herêmî li dar dixe. Parazvanên zimanê fransî, bi mebesta parastin û pêşvebirina ziman dixwazin li ser partiyên siyasî tesîrê bikin. Bi vê armancê li welat koalîsyona bi navê Hevparên ji bo Quebeca Fransî (PQF) hat damezrandin û vê platformê ji daxwazên xwe …
Bêtir »Îrlandî li Gaeltachtê paş ve diçe
Raporeke li Îrlandayê hat weşandin eşkere kir ku zimanê îrlandî wê di nava deh salan de li herêma Gaeltachtê berfirehbûna xwe winda bike û bibe zimanekî kêmar. Rapor nîşan dide ku bikaranîna devkî ya ziman qasî dihat bawerkirin zûtir paş de diçe. Rapora dawî ji aliyê Údarás na Gaeltachta …
Bêtir »Li Mayorka û Valensiyayê meşên ji bo ziman
Ji 20’î zêdetir rêxistinên sivîl ên li Giravên Balearê ji hikumeta herêmî daxwaz kirin ku xebatên xwe yên ji bo astengkirina zimanê katalanî betal bikin. Di civînên li herêma Valensiyayê de pêdiviya parastina katalanî hat destnîşan kirin. Rêxistina Som Escola bangî welatiyên Katalonyayê kir ku 14’ê Tîrmehê de …
Bêtir »Berpirsê Komîseriya Zimanê Îrlandî îstifa kir
Komîserê Zimanê Îrlandî yê girêdayî hikumeta Îrlandayê Sean O Cuirreain, ji ber sebeba paşketina zimanê îrlandî ya di saziyên dewletê de ji karê xwe îstifa kir. O Cuirreain di daxuyaniya xwe ya îstifayê de got ku wî di 30 salên dawî de ewqas kêmbûna “moral û baweriyê” nedîtiye. …
Bêtir »Galîsya, Bask û Katalonya ji bo xurtkirina zimanên xwe civiyan
Berpirsên siyaseta ziman ên ji herêmên Galîsya, Bask û Katalonyayê bi armanca xurtkirina bikaranîna zimanên xwe li Santiago de Compostella’yê civiyan. Berpirsê departmanên siyaseta ziman a Galîsyayê Valentin Garcia, ê Baskê Patxi Baztarrika û yê Katalonyayê Ester Franquesa ku her sê jî girêdayî hikumetên xweser ên Galîsya, Bask û …
Bêtir »Tabelaya bi galîkî rastî êrîşê hat
Tabelayeke duzimanî ya li Skotlandê rastî êrîşeke çekdarî hat û ev yek fikara şovenîzma li hember parastina zimanî galîkî zêde kir. Tabelaya k u di 4’ê Îlonê de li ser riya balafirgeha li navçeya Caithnessê ya li bakurê Skotlandê hatibû bicîkirin, di nava 24 saetan de rastî êrîşê hat. Li …
Bêtir »Li Fînlandiyayê rapora ziman hat weşandin
Rapora li ser meşandina hiqûqa siyaseta ziman a li Fînlandiyayê eşkere kir ku di ware peydakirina xizmetan bi her du zimanên fermî –fînî û swêdî- problem didomin. Rapora hikumetê, di heman demê de nîşan da ku dijwariyên hin komên ziman ên cihêreng jî hene. Li gorî stratejiya ziman a neteweyî, …
Bêtir »