Arşîvên Tag: amerîkaya latîn

64 sal berê, di 1ê kanûna 1959’an de hêzên şoreşger ên Kubayê dawî li dîktatoriya Fulgencio Batista anîn. Batistayê di navbera 1940-44’an de bûbû serokê welêt, di 1952’an de dest danî ser rêvebiriyê. 1ê kanûna paşîn 1959 roja Şoreşa Kubayê ye. 64 sal berê, di vê rojê de hêzên şoreşger …

Venezûela di demên dawî de çav berdaye erdên cîranê xwe Guyanayê. Rêvebiriya Maduro ji bo ku di vê mijarê de desteka gel bigire referandûmekê li dar xist. Venezûela di demên dawî de çav berdaye erdên cîranê xwe Guyanayê. Rêvebiriya Maduro ji bo ku di vê mijarê de desteka gel bigire …

Surinam di 25ê Mijdara 1975’an de serxwebûna xwe ragihand. Riya ji bo serxwebûna Surinamê ne bi şerê rizgariyê lêbelê bi dîplomasiyê pêk hat. Welatê Amerîkaya Latîn Surinam di 25ê Mijdara 1975’an de serxwebûna xwe ragihand. Riya ji bo serxwebûna Surinamê ne bi şerê rizgariyê lêbelê bi dîplomasiyê pêk hat. Surinam …

Şoreşa Meksîkayê di 1910’an de dest pê kir û bênavber heta 1920’an berdewam kir. Di 10 salên şoreşê de li gelek aliyên welêt bûyerên şîdetê rû dan, hukumet hilweşiyan û komên mixalif şerê hev kirin. Îro salvegera destpêka Şoreşa Meksîkayê ye ku proseya herî aloz a dîroka vî welatî ye. …

Honduras di 5’ê Mijdara 1838’an de serxwebûna xwe bi dest xist. Honduras berî vê demê, tevlî welatên din ên Amerîkaya Latîn girêdayî Îspanyayê bû. Honduras di 5’ê Mijdara 1838’an de serxwebûna xwe bi dest xist. Honduras berî vê demê, tevlî welatên din ên Amerîkaya Latîn girêdayî Îspanyayê bû. Têkoşîna ji …

Panama di 3’ê Mijdara 1903’an de serxwebûna xwe bi dest xist. DYA ji bo berjewendiyên xwe piştî 3 rojan serxwebûna Panamayê nas kir. Panama ku welatekî Amerîkaya Latîn e, di 3’ê Mijdara 1903’an de serxwebûna xwe bi dest xist. Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê (DYA) ji bo serxwebûnê destekê da serhildêrên …

Li Peruyê serokomar Pedro Castillo ji kar hate dûrxistin û paşê jî hate girtin. Ev jî aramiya bisînor a li Peruyê bi dawî kir û derî aloziyeke din a polîtîk vekir. Li Peruyê aloziya piştî girtina serokomar Pedro Castillo berdewam dike. Navenda protestoyên dawî wekî berê vê carê jî paytexta …

Kolombiya û rêxistina gerîla Artêşa Rizgariya Kolombiyayê (ELN) dest bi proseya muzakereyan kirin. Civîna şandeyên her du aliyan anî cem hev, duh li paytext Caracas a Venezuelayê hate lidarxistin. Hukumeta Kolombiyayê û rêxistina gerîla Artêşa Rizgariya Kolombiyayê (ELN) dest bi proseya muzakereyan kirin. Civîna şandeyên her du aliyan anî cem …

Lula da Silva 51 ji % dengan wergirt û namzetê rastgir û Jair Bolsonaro têk bir. Lulayê di navbera 2003-2010’an de serokatiyê kiribû, dîsa bû xwedî mafê serokatiya welêt. Tûra duyemîn a hilbijartina giştî ya Brazîlê bi serkeftina namzetê çepgir Luiz Inacio Lula de Silva bi dawî bû. Lula da …

Haitiya ku welatê herî aloz ê Amerîkaya Latîn e aram nabe Ji îlonê û vir ve gelê vê giravê ji ber buhayên enerjiyê çalakiyan li dar dixin Hukumeta welêt ji ber bêkeriya xwe ji bo mudaxeleyê bang li cîhanê kir Li Haitiyê sebebên protestoyan naguhere. Civak li hember buhayê zêde …

Serê lîderê Peruyê Castillo ji belayê rizgar nabe Şefê welêt vê carê rastî giliyê Serdozgeriya Peruyê hat Serokê Peruyê Pedro Castillo piştî ajîtasyona siyasî, îcar jî midaxaleya sîstema hiqûqê hat. Serdozgeriya Lîmayê, Castillo bi lîderiya rêxistineke sûcan û gendeliyê tawanbar kir. Îddia ev e, Castillo Destûra Bingehîn binpê kiriye û …

Encamên hilbijartinê wekî texmînan derketin û Lula bi 5 pûanan ket pêşiya Bolsonaro Lîderê çepgir Lûla 48 ji %  dengan wergirt Serokê heyî Jair Bolsonaro jî bû xwediyê 43 sedî ji dengan Li Brazîlê ji bo hilbijartina giştî welatî duh çûn ser sindoqan. Li derdora 150 milyon kes ji bo …

Şîlî, di salvegera derbeya general Pinochet de li nava hev ket Bi dehezaran kes daketin kolanan û zilma dema derbeyê protesto kirin Li Şiliyê di 1970’an de Salvador Allende hatibû ser kar û bi reformên demokratîk pêk anîbû Paşê 1973’an de bi rêberiya general Pinochet de derbeyeke leşkerî pêk hatibû …

Serokê Kolombiyayê Gustavo Pedro di serdana xwe ya ji bo bakur-rojavayê welêt banga agirbestê li komên çekdar kir Pedro got, di çarçoveya plana xwe ya aştiyê de li Kolombiyayê ew dixwaze “aştiyeke giştî” serdest bibe. Serokê Kolombiyayê Pedro ku ev 2 meh in li ser kar e, bi lez bernameya …

Li Kolombiyayê serokê nû Gustavo Petro dest bi kar kir Petro endamê berê yê rêxistineke gerîla ya Kolombiyayê bû Bi Gustavo Petro re cara ewil li Kolombiyayê siyasetmedarekî çepgir dibe serokê welêt Bernameya fermî ya ji bo destpêka serokatiya Gustavo Petro li paytext Bogotayê hate lidarxistin. Di bernameyê de serokê …

Mapûçiyên serhildêr, li stargehên nû xwe amade kirin û paşê bi êrişeke mezin, keleyên sembola zilm a kolonyalîzmê bi axê re kirin yek. Ev cara yekemîn bu ku miletekî li parzemîna Amerîkayê, kolonyalîstên hêzdar ên Îspanyol têk dibir. Ev çiyayên herdem serê wan bi berf, çemên avzelal û daristanên wekî …

    Li Nîkaraguayê ku welatekî Amerîkaya Latîn e, Şoreşa Sandînîst a 19’ê Tîrmeha 1979’an tê pîrozkirin. Pîrozbahî di 17’yê Tîrmehê de ku roja reva dîktator Anastasio Somosa ya ji welat bû, dest pê kirin. Vê rojê wekî “Roja Dilşadiyê” tê binavkirin û pîrozkirin. Di roja yekemîn a pîrozbahiyan de …

    Porto Rico kolonoyike Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê (DYA) ye lê ji 1952’an û vir ve bi awayekî fermî statuya Dewleta ku bi Serbestî beşdarî dewleteke din bûye, wergirtiye. Di rastiyê de ev te vê wateyê ku welat xwedî xwerêvebirineke bisînorkirî ye. Welat dikare ji bo karên xwe yen …

    Huehuetenangoya li bakurê Guatemalayê du hefte berê dema komeke mirovan a ji 150 kesan pêk dihat a ku bi maskeyan ketin hundirê tesîsa projeya hîdroelektrîkê ya pirneteweyî ya li şaredariya San Mateo Ixtatan û hin makîne û avahiyê hilweşandin, bû ciyê serhildana gel. Ev bûyer, ji nakokiyên civakî …

    Şerê li ser projeya Êtûna Conga yek ji nakokiya civakî ya heyî ya herî berfireh a li Perûyê ye. Îro, nifûsa lokal li dijî yek ji projeyên madenvaniyê zêr a herî mezin a Amerîkaya Latîn Minas Conga di ber xwe didin. Rewş bêaram e û berxwedan didome lê …

    Waliyê herêma Araucaniayê ya li başûrê Şîliyê ji ber zilma li ser gelê mapûçe hatiye meşandin û erdên wan hatiye dagirkirin ji gelê mapûçeyê lêborînê xwest. Walî Francisco Huenchumilla ku ji aliyê Serokomarê Şîliyê Michelet Bachelet ji bo temsîlkirina Araucaniayê hatibû peywirdakirin, di daxuyaniya xwe ya çapemaniyê ya …