infowelat.com

Komploya li hember Ocalan ket sala 25an

Îsal di 15ê sibatê de ji bo protestokirina girtina Ocalan ku wekî “komploya navneteweyî” tê pênasekirin, protestoyên girseyî hatin lidarxistin. Navenda çalakiyên girseyî bajarên Rojavayê Kurdistanê bû. Li 4 kantonên Rojava 7 meşên navendî pêk hatin û bi dehezaran kes tevlî çalakiyan bûn. Îsal komploya li hember Ocalan ket sala …

Bêtir »

Xêliya bi xemla kurdî de dakirî

Qada siyasî divê ji bo danpejirandina van polîtîkayan û plansaziya ku ji aliyê Kurdan ve hatî destnîşankirin, bi tevahiya hêza xwe bixebite. Heke bi vî awayî nebe, zimanê ku em wek ‘hîma bingehîn a netewîbûnê’ pênase dikin û peywir û barekî ev qas giran datînin ser piştê, dê bi tenê …

Bêtir »

Kevirê mezin elameta neavêtinê ye

Receb Dildar Mirov hinek tiştan gav bi gav bi dest dixe. Di nav şert û mercên îro de, hêz û qeweta me tune ye ku em di carekê de zimanê xwe bikin fermî û xwedî statu; lê em dikarin her derfetê bi kar bînin û pêlikek bi jor bikevin.  Gotineke …

Bêtir »

Meseleya herî mezin a Gimgimê koç e

A rast, ji Gimgimê pir zêde koçî derveyê welat dikin. Lewma jî nifûsa navçeyê zêde nabe.  Bi taybetî jî ciwan ji ber sebebên kar diçin Ewrûpayê. Lewma divê em ji bo ciwanan proje amade bikin da ku neçin welatên din. Gimgim di proseya amadekariyên hilbijartinê de yek ji bajarên Kurdistanê …

Bêtir »

Mirov parçe parçe rizgar dibe

Samî Hêzil Helwesta hin saziyên ku piştgiriyê nadin xebata ji bo dersên bijarî jî tê nîqaşkirin. Ev sazî li gor prensîba mafê perwerdehiyê yê bi zimanê dayîkê tevdigerin, lewre jî ew daxwaza mafê gaspkirî yê perwerdehîyê bi tevahî dikin û qîma xwe bi tavîzên biçûk naynin. Ew helwest wekî prensîbeke …

Bêtir »

Dersa Kurdî prestîja ziman bilind dike

Netîce Altûn Bi hilbijartina van dersan em hem vê mebestê eşkere dikin û vala derdixin, hem jî ‘prestîj’a zimanê xwe di çavên zarokên xwe de bilindtir dikin û terorîzekirina dewletê ya zimanê xwe pûç dikin. Dixwazim bejim ku prestîja ziman her tişt nebe jî ‘pir tişt’ e. Di serî de …

Bêtir »

Di pratîkê de xwedî li ziman derkevin

Îrfan Amîda Gelek ne eşkerebe jî hin derdor xwedî li dersên hilbijarî derneketin. Bikaranîna vî mafî ji aliyê malbatan nayê wateya revîzekirina daxwazên perwerdeya bi zimanê kurdî. Mirov dikare bêje “Ez lê xwedî derdikevim lê ya esas statûya kurdî û perwerdeya bi kurdî ye.” Di vê mijarê de dive armanca …

Bêtir »

Dersa Kurdî ya li dibistanan yek ji derfetan e

Yaqop Tilermenî Sazîyên weke Egitim-Senê -ku min jî bi salan tê de ked da-, dikarin ji hêla pedagojîkî ve meseleyê li gora armancên zindîhiştina zimanê kurdî pêşwazî bikin û hîleyên pergalparêzan bi avê de bibin. Dema ku zarok heftêyê du saetan li dibistanan fêrî Kurdî bibin, bi bandorwergirtinekê belkî bi …

Bêtir »

Siyaseta berxwedêr berê gel nade ziman

Dîlawer Zeraq Dibetî ev e; „gava qad û çepera zimanê kurdî ji destê sekuleran were girtin, gelo gengaz e qada siyaseta kurdan ya ku ji 1925an û bi vir ve ye li ser kevneşopîyeke berxwedêr hatiye avakirin, were qelskirin?“ Ez tenê wekî AKP-Huda-Par berê xwe nadim meseleyê. Ji ber ku …

Bêtir »

Şîlî di 1818an de serxwebûnê ragihand

Şîlî di 12ê sibata 1818an de bi danezanekê serxwebûna xwe ragihand. Di 1817an de artêşa îspanyol di Şerê Chacabucoyê de şikestin xwar û rê li ber serxwebûnê vebû. Şîlî di 12ê sibata 1818an de bi danezanekê serxwebûna xwe ragihand. Danezana Serxwebûnê ya Şîlîyê ye piştî şerê rizgariyê ya li hember …

Bêtir »

Nifûsa bakurê Kurdistanê 17 mîlyon e

Nifûsa bakurê Kurdistanê ji 17 milyonan derbas kir. Riha bi 2,214,000 nişteciyan bû parêzgeha xwedî nifûsa herî mezin a bakur. Erdexan jî bi 93,000î ji aliyê nifûsê de wekî parêzgeha herî biçûk derket pêş. Nifûsa bakurê Kurdistanê ji 17 milyonan derbas kir. Ev dane ji hejmara hemû nişteciyên 25 parêzgehên …

Bêtir »

Aboriya Katalonyayê mezin dibe

Hilberîna Navxweyî ya Tomerî  Katalonyayê ne tenê ji Îspanyayê lêbelê ji gelek welatên Yekitiya Ewrûpayê jî baştir e. Idescatê diyar kir, Hilberîna Navxweyî ya Tomerî  ya Katalonyayê di 2023’an de % 2.6 mezin bûye. Aboriya Katalonyayê ji Îspanyayê zêdetir pêş dikeve. Agahiya derbarê mijarê de ji aliyê Saziya Statîstîkê ya …

Bêtir »

Li Fransayê daxwaza wekheviya zimanan

Dewleta fransî ji ber helwesta wê ya li hember zimanên “herêmî” hat protestokirin. Bi dehan xwendekarên lîseyê yên ji Bretonya, Korsîka, Alsas, Moselle, Oksîtanya û bakurê Baskê tevlî çalakiyê bûn. Ji Fransayê hat daxwaz kirin, xala 2. a destûra bingehîn biguherîne û têra xwe fon ji bo perwerdeya zimanan terxan …

Bêtir »

“Türkiyelileştiremediklerimizden misiniz?”

Divê em bipirsin ka çima xema pirdengî ya ku li ser van civakan nayê ferzkirin ji bo me ferz e. Niha dema afirandina dîskûrekê ye ku aîdî me û organîk e. Bila tirk Tirkiyeyê û faris jî Îranê demokratîk bikin. Werin em bala xwe bidin ser tiştên ku aîdê me …

Bêtir »

Kongreya samîyan di 1917an de civîya

Samiyên norwêcê ji têkoşîna neteweyî re pêşengiyê kirin û di 6êsibata 1917’an de li Trondheimê Kongreya Yekemîn kom kirin. Ji hemû erdên samî lê dijîn 150 nûner tevlî vê kongreyê bûn. Di kongreyê de di meseleyên çêrandina pezkoviyan, têkoşîna hiqûqî, perwerde û birêxistinkirina civakê de biryar hatin girtin. Miletê samî …

Bêtir »

Miletê ziman biparêze têk naçe

Ogmundur Jonasson:Ez dikarim vê eşkere bêjim, miletê ku xwedî li çand û zimanê xwe derdikeve û ji bo edaleta civakî têdikoşe, tu carî têk naçe. Jonasson got, “statuya başûrê Kurdistanê di bin xetereyê de ye û da zanîn ev mesele bandorê wê li xerabûna jeopolîtîka herêmê jî bike. Wezîrê Edaletê …

Bêtir »

Weimar qonaxeke giring a dîroka Almanyayê ye

Komara Weimarê yek ji qonaxeke girîng a di riya Almanyaya demokratîk û federal de ye. Meclîsa Weimarê di nava vê bê bêaramiyê de kom bû û xwest bi riya hin reforman dewleta heyî biparêze. Bingehên Komara Weimarê bi destûra bingehîn a ji aliyê sosyologê navdar Max Weber, akademîsyen Hugo Preuss …

Bêtir »

Peymana Brîtanya-Maorîyan184 sal berê hat îmzekirin

Peymana Waitangi di 6ê sibata 1840an de maoriyên xwecî re hat îmzekirin. Nûnerê Împaratoriya Brîtanî William Hobson û nûnerên maorîyan vê peymanê îmze kirin. 500 serekeşîrên maorî tevlî merasîma îmzeyê ya peymana dîrokî bûn. 6ê sibatê salvegera 184. a peymana maoriyan a bi Brîtanyayê re ye. Peymana Waitangi di 6ê …

Bêtir »

Aktîvîstên ziman ji bo bretonî meşiyan

Li Bretonyayê meşeke ji bo parastina zimanê dayikê hat lidarxistin. Pêşengiya çalakiyê ji aliyê tora zimanên dibistanên bretonî Diwan û çend rêxistinên din hat kirin. Ji ber sekna wê ya meseleya polîtîkaya ziman de rêvebiriya parêzgeha Côtes-d’Armorê hat protestokirin. Li Bretonyayê di 3ê sibatê de meşeke ji bo parastina zimanê …

Bêtir »

Turkey signals tougher response to PUK over PKK links amid Kurdish unity over Kirkuk

If the Patriotic Union of Kurdistan (PUK) does not distance itself from the Kurdistan Workers’ Party (PKK), Turkey may take “further steps” in response, Turkish Foreign Minister Hakan Fidan said in an interview on Sunday. Turkish Foreign Minister Hakan Fidan has threatened the Patriotic Union of Kurdistan (PUK) for not …

Bêtir »

Sibatê li Kurdistanê şer giran bû

Hêzên Parastina Gel (HPG) encamên şer ên ji bo meha kanûna paşîn a 2023’an eşkere kirin. HPGê ragihand, di encama çalakiyên wê de 99 leşkerên dewleta tirk hatine kuştin. Hêzên Parastina Gel (HPG) encamên şer ên ji bo meha kanûna paşîn a 2023’an eşkere kirin. HPGê ragihand, di encama çalakiyên …

Bêtir »